Od 8 lat w dniu 1 marca obchodzimy Święto Żołnierzy Wyklętych ( od 2 lat jako Narodowe Święto Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Równie dobrze w stosunku do tych ludzi można by użyć nazwy zamieszczonej w tytule tego artykułu , jak również pojęcia żołnierzy walczących do końca. Kim byli żołnierze wyklęci? Aby odpowiedzieć na to pytanie musimy dokonać podróży w czasie. Cofnijmy się do roku 1944. Na wschodnie rubieże II Rzeczpospolitej wkraczają oddziały Armii Radzieckiej i walczące u jej boku jednostki  Ludowego Wojska Polskiego, które wyzwalają poszczególne obszary Polski spod okupacji niemieckiej. Na wyzwolonych obszarach „ instalują” się władze zależne od Moskwy. Następuje sowietyzacja Polski. Temu procesowi przeciwstawiają się żołnierze tzw. drugiej konspiracji. Polska staje się areną walk. Z jednej strony Oddziały NKWD, Siersz, Informacja Wojskowa, Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego , z drugiej strony „ chłopcy z lasu” skupieni w poakowskiej partyzantce, Narodowych Siłach Zbrojnych , Konspiracyjnym wojsku Polskim, Wolności i Niezawisłości..
Szacuje się, że przez oddziały drugiej konspiracji przewinęło się ok. 200 000 ludzi z czego w walce poległo 20 000, 8 tys. zostało wyrokami sądów wojskowych po farsie zwanej procesem została skazana na karę śmierci przez powieszenie lub rozstrzelanie. W stosunku do 4 tys. osób orzeczony wyrok śmierci został wykonany. Walki trwały przez 3 lata – po 1947 roku działały niewielkie oddziałki liczące po kilku ludzi. Ostatni partyzant został okrążony w kryjówce i zginął 18 lat po zakończeniu wojny w Europie – w październiku 1963 roku.
Skąd nazwa wyklęci i dlaczego 1 marca obchodzimy ich święto ? Tego dnia w 1951 roku w więzieniu na Mokotowie rozstrzelano 7 członków IV Zarządu Win – u. Pamięć o tych, którzy walczyli przeciwko sowietyzacji miała być wymazana z naszej historii. Pomordowanych żołnierzy chowano w bezimiennych grobach. Zwano ich faszystami, zdrajcami, bandytami. Przez wiele lat nie można było o nich w ogóle mówić.
Celem przybliżenia genezy święta oraz zapoznaniu z wybranymi biogramami wyklętych nauczyciel  bibliotekarz przy współpracy Pań Aleksandry Drabczyk i Grażyny Żmuda zorganizował zajęcia – dla grupy czwartej w przededniu święta, dla grupy trzeciej 3 marca. Wychowankowie mogli obejrzeć numizmaty, książki, wycinki prasowe poświęcone walce, akcjom wyklętych  oraz poznać życiorysy : Danuty Siedzikówny „ Inki” mjr Zygmunta Szendzielorza „ Łupaczki”, rotmistrza Witolda Pileckiego. Dla naszych wychowanków była to ciekawa lekcja z historii najnowszej Polski.
GALERIA:

 Tekst Andrzej Kowalik – nauczyciel bibliotekarz